Η επιλεκτική ραχιαία ριζοτομή SDR είναι μια χειρουργική επέμβαση που περιλαμβάνει την κοπή νεύρων προκειμένου να μειωθεί μυϊκή σπαστικότητα. Αποτελεί μια εξαιρετική επιλογή για επιλεγμένους ασθενείς με σπαστική εγκεφαλική παράλυση. Από όλες τις χειρουργικές επεμβάσεις που εκτελούνται επί του παρόντος σε ασθενείς με εγκεφαλική παράλυση (ΕΠ), η επιλεκτική ραχιαία ριζοτομή (SDR) έχει υποβληθεί σε πιο ενδελεχή επιστημονικό έλεγχο από οποιαδήποτε άλλη (συμπεριλαμβανομένης της ορθοπεδικής χειρουργικής).
Η επιλογή των κατάλληλων υποψηφίων για SDR γίνεται προσεκτικά μέσα από ένα εκτενές ιστορικό, απεικονιστικές εξετάσεις εγκεφάλου, ακτινογραφίες ισχίων και άλλα. Σημαντικά στοιχεία αποτελούν το κίνητρο και η συνεργασία των παιδιών και της οικογένειας, προκειμένου να επιτευχθούν τα βέλτιστα αποτελέσματα καθώς η εντατική φυσικοθεραπεία είναι απαραίτητη μετά το χειρουργείο. Το επίπεδο της φυσικοθεραπείας συνδέεται με τη σοβαρότητα της ΕΠ και τα κινητικά προβλήματα του παιδιού και οι φυσικοθεραπευτές θα χρειαστεί να επανεξετάσουν τα παιδιά στους 6 μήνες, 12 μήνες και 24 μήνες, προκειμένου να προσαρμοστεί κατάλληλα η συχνότητα και το είδος της φυσικοθεραπείας.
Παιδιά με σπαστικότητα και διαφορετικό βαθμό σοβαρότητας σύμφωνα με το GMFCS μπορούν να επωφεληθούν από την SDR. Ωστόσο, σύμφωνα με το εθνικό σύστημα υγείας (NHS) του Ηνωμένου Βασιλείου η SDR δύναται να χρηματοδοτηθεί σε περιπτώσεις παιδιών που πληρούν τα ακόλουθα κριτήρια:
α) Το παιδί να είναι ηλικίας 3- 9 ετών με διάγνωση εγκεφαλικής παράλυσης με σπαστικότητα που επηρεάζει κυρίως τα κάτω άκρα.
β) Το παιδί να έχει δυναμική σπαστικότητα στα κάτω άκρα επηρεάζοντας τη λειτουργία και την κινητικότητα και όχι δυστονία.
γ) Η μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου να δείχνει τυπικές αλλαγές εγκεφαλικής παράλυσης ενδεικτικές της εμφάνισης σπαστικότητας.
δ) Το παιδί να λειτουργεί σε επίπεδο GMFCS II ή III.
ε) Να μην υπάρχουν ενδείξεις γενετικής ή νευρολογικής προοδευτικής νόσου.
στ) Το παιδί να έχει ήπια έως μέτρια αδυναμία των κάτω άκρων με ικανότητα διατήρησης
στάσεις ενάντια στη βαρύτητα.
ζ) Το παιδί να μην έχει σημαντική σκολίωση ή εξάρθρωση ισχίου (ο δείκτης Reimer θα πρέπει να είναι <40%).
Ενδεικτικά Αποτέλεσμα Επιλεκτικής Ραχιαίας Ριζοτομής
Σπαστικότητα: Προς το παρόν, η SDR φαίνεται να είναι η μόνη χειρουργική επέμβαση που μπορεί να προσφέρει μόνιμη μείωση της σπαστικότητας στην ΕΠ. Στις περιπτώσεις ατόμων με σπαστική διπληγία το SDR μειώνει τη σπαστικότητα και οι υποτροπές είναι σπάνιες. Ωστόσο, η επιστροφή της σπαστικότητας στα επόμενα χρόνια είναι εξαιρετικά απίθανη μετά τη μείωση της για πολλά χρόνια.
Σε ασθενείς με σπαστική τετραπληγία, ωστόσο, η SDR μπορεί να αποτύχει να μειώσει τη σπαστικότητα. Η υποτροπή της σπαστικότητας είναι σχετικά συχνή σε σοβαρά εμπλεκόμενους μη περιπατητικούς ασθενείς με σπαστική τετραπληγία. Σε ασθενείς που μπορούν να περπατήσουν με βοήθημα, ο κίνδυνος υποτροπιάζουσας σπαστικότητας είναι μικρότερος από ό,τι σε μη περιπατητικούς ασθενείς και ακόμη και αν υποτροπιάσει, είναι λιγότερο σοβαρός από ό,τι πριν από την επέμβαση.
Δύναμη: Το SDR δεν προκαλεί μόνιμη αδυναμία. Ωστόσο, οι ασθενείς θα εμφανίσουν παροδική κινητική αδυναμία που μπορεί να διαρκέσει μερικές εβδομάδες έως μήνες μετά την SDR. Θα πρέπει να θυμόμαστε ότι στην εγκεφαλική παράλυση υπάρχει πάντα ένας διαφορετικός βαθμός κινητικής αδυναμίας. Όταν η σπαστικότητα μειώνεται ή εξαλείφεται, η κινητική αδυναμία που κρύβεται πίσω από τη σπαστικότητα γίνεται πιο αισθητή, αλλά η εντύπωση ότι η SDR προκαλεί κινητική αδυναμία είναι εσφαλμένη.
Οι ασθενείς που περπατούν ανεξάρτητα συνεχίζουν πάντα την ανεξάρτητη βάδιση μέσα σε λίγες εβδομάδες μετά την SDR. Οι ασθενείς που περπατούν με μπαστούνια θα συνεχίσουν επίσης να περπατούν με τα ίδια βοηθήματα εντός αρκετών εβδομάδων μετά το SDR. Οι ασθενείς που περπατούν καλά με περιπατητή πριν από την επιλεκτική ραχιαία ριζοτομή, συνεχίζουν το υποβοηθούμενο περπάτημα εντός αρκετών εβδομάδων. Οι ασθενείς που χρησιμοποιούν περιπατητή και βοήθεια χρειάζονται πολύ περισσότερο χρόνο για να επαναλάβουν το επίπεδο βάδισης που μπορούσαν πριν από την SDR.
Αφού μειωθεί η σπαστικότητα, γίνεται ευκολότερο για τους ασθενείς να αυξήσουν τη δύναμη τους μέσω της φυσικοθεραπευτικής άσκησης και της αύξησης της κινητική τους δραστηριότητας στην καθημερινότητα. Τόσο οι έφηβοι, όσο και οι ενήλικες μπορούν να ξεκινήσουν βάδιση σε διάδρομο και άλλους τύπους άσκησης που ήταν αδύνατον πριν από το SDR.
Κινητική Λειτουργία: Το SDR έχει ως αποτέλεσμα βελτιώσεις στο κάθισμα, την ορθοστασία, τη βάδιση και τον έλεγχο της ισορροπίας κατά την βάδιση. Τυπικά, οι βελτιώσεις στην κινητική λειτουργία είναι πιο αισθητές κατά τους πρώτους 6 μήνες μετά το SDR. Μετά από αυτό, οι βελτιώσεις είναι αργές αλλά σταθερές. Στα παιδιά, αυτές οι βελτιώσεις μπορούν να συνεχιστούν μέχρι την ηλικία των 10 ετών. Σε ενήλικες και εφήβους, οι βελτιώσεις συνεχίζονται για περίπου 2 χρόνια μετά το SDR.